22 maja 1939 – Rzesza Niemiecka i Włochy podpisują tzw. „Pakt stalowy”
16 maja 1940 – czołgi XIX Korpusu Pancernego gen. Guderiana docierają 90 km na zachód od Sedanu
premier Reynaud i gen. Gamelin proszą Winstona Churchilla w depeszy o natychmiastowe i maksymalne wsparcie. Już kilka godzin później doszło do posiedzenia Najwyższej Rady Sprzymierzonych, w którym udział wzięli: Churchill, Reynaud, Gamelin i minister obrony Daladier.
Przemówienie Reynauda, które ma powstrzymać panikę, która wybuchła w Paryżu po tym jak przeciekły doniesienia o możliwości natychmiastowego opuszczenia stolicy przez Radę: Rozpowszechniane są najbardziej bezsensowne plotki. Mówi się, iż rząd postanowił opuścić Paryż. To kłamstwo. Mówi się, iż wróg dysponuje nową i niezwyciężoną bronią, a tym czasem nasi lotnicy okryli się chwałą, nasze ciężkie czołgi deklasują czołgi niemieckie tego samego typu.
Mówi się, iż wróg jest w Reims, mówi się, że jest w Mieux, a tym czasem jedyne, co udało mu się osiągnąć, to utworzenie na południe od Mozy szerokiego przyczółka, który nasze dzielne oddziały usilnie likwidują.
17 maja 1940 – zajęcie przez Niemców Brukseli
18 maja 1940 – zajęcie przez Niemców Antwerpii
Czołgi XIX Korpusu Pancernego dochodzą do Amiens
Zmiana na stanowisku naczelnego wodza armii francuskiej – na miejsce odwołanego gen. Gamelina przychodzi gen. Weygand
19 maja 1940 – Niemcy odcinają główne siły sprzymierzonych we Flandrii
Plan Weyganda – gen. Weygand planował uderzyć jednocześnie w północy i południa na niezabezpieczone skrzydła wojsk niemieckich (piechota niemiecka po prostu nie nadążała za pędzącymi z szybkością 50 km na dobę czołgami). Mimo początkowych sukcesów 21 maja (wyróżniła się 4. DPanc. pod dowództwem Charlesa de Gaulle’a) kontruderzenie francuskie (z północy przeprowadzane siłami odciętymi we Flandrii, a z południa przez 3. Grupę Armii gen. Bessona) nie powiodło się – ze względu na brak woli zwycięstwa i niekompetencję dowódców francuskich. Plan wykonano przy użyciu mniejszych sił niż początkowo zamierzano i już po dwóch dniach I(23 maja) Niemcy zatrzymali kontrofensywę.
22 maja 1940 – XIX Korpus Guderiana posuwa się w kierunku Boulogne
23/24 maja 1940 – odwrót wojsk francusko-belgijskich i oddanie miasta Arras
Odwrót rozpoczyna również Brytyjski Korpus Ekspedycyjny pod dowództwem gen. lorda Gorta. Rozpoczęło się, z aprobatą Anthonego Edena i Churchilla, przygotowanie do ewakuacji.
24 maja 1940 – Hitler rozkazał wstrzymanie natarcia na Dunkierkę
25 maja 1940 – Niemcy przeprowadzają natarcie pod Menin – nad rzeką Lys zbliżając się do Ypres.
20 maja 1941 – rozpoczęcie operacji Merkury – niemieckiego desantu na Kretę. Hitler widząc potencjalne zagrożenie ze strony Krety (szczególnie jej lotnisk – po sprowadzeniu tam bombowców alianci mogli atakować pola naftowe pod Ploesti) rozkazał zająć wyspę przy pomocy desantu z powietrza (dyrektywa nr 28 z 25 kwietnia 1941). Siły niemieckie (ok. 17000 ludzi), na które składały się 7. Dywizja Spadochronowa i 5. Dywizja Górska wylądowały w pobliżu czterech lotnisk z zadaniem ich opanowania. Już na samym początku spadochroniarze ponieśli dotkliwe straty. Szybowce z oddziałami 5. DG musiały lądować na lotniskach, na których cały czas trwały walki. Wiele szybowców zostało bezpośrednio trafionych granatami moździerzowymi. Mimo początkowych trudności Niemcy zdołali wyprzeć wojska sprzymierzonych (pod dowództwem nowozelandzkiego gen. Freyberga znajdowały się: 2. Dywizja Nowozelandzka, 19. Brygada Australijska, 14. Brytyjska Brygada Piechoty, 5. Grecka Dywizja Piechoty „Kreta”, a także oddziały żandarmerii i greccy rekruci ewakuowani z Peloponezu) z lotnisk i stopniowo spychać obrońców w głąb wyspy.
21 maja 1941 – utworzenie w ramach USAAC Ferrying Command, które zostało później przekształcone w Air Transport Command
Niemcy wypierają sprzymierzonych z rejonu lotniska Maleme w północno-zachodniej części Krety
24 maja 1941 – pancernik Bismarck jedną salwą zatapia HMS Hood
24/25 maja 1941 – samoloty torpedowe Fairey Swordfish z lotniskowca HMS Victorious atakują i uszkadzają pancernik niemiecki Bismarck.
17 maja 1942 – ostatnie oddziały brytyjskie opuszczają Birmę
Początek kontrofensywy niemieckiej pod Charkowem. Po początkowych sukcesach sowieckiej ofensywy (rozpoczętej 12 maja) przeprowadzonej siłami Frontu Południowo-Zachodniego pod dowództwem marszałka Siemiona Timoszenki, siły niemieckiej Grupy Armii Południe (marsz. Fedor von Bock) przeszły do kontrnatarcia. Główny ciężar walk spoczął na 6. Armii gen. von Paulusa.
19 maja 1942 – von Paulus przeprowadza generalne przeciwuderzenie na północnym odcinku frontu pod Charkowem z zadaniem okrążenia sił 9. Armii sowieckiej, której Stalin, po wysłuchaniu rad Timoszenki i Chruszczowa, rozkazał walczyć do końca. Jednakże po rozpoczęciu działań przez Paulusa, generalissimus zgodził się na odwrót. 24 maja Niemcom udało się okrążyć siły sowieckie. Bitwa zakończyła się ostatecznie 30 maja.
20 maja 1942 – oblot japońskiego samolotu myśliwskiego Mitsubishi J2M1 Raiden. Był to samolot przechwytujący mający operować z lądowych baz marynarki wojennej. Jego rozwój rozpoczął się w 1940 roku w biurze Jiro Horikoshiego, który stworzył również samolot A6M Zero. Raiden był napędzany różnymi wariantami silnika gwiazdowego MK4 Kasai (od modelu MK4A Kasai 13 o mocy 1400 KM w prototypie, do MK4U Kasai 26a o mocy 1870 KM). Ciekawostką jest zastosowanie, podobnie jak w niemieckim FW 190 A wentylatora umieszczonego na piaście za śmigłem, który umożliwiał napływ powietrza w celu chłodzenia tylnej gwiazdy silnika. Uzbrojenie stanowiły w prototypie (J2M1) 2 kaemy 7,7 mm Typ 97 i 2 działka 20 mm Typ 99 Model 2, a w wersji seryjnej J2M3 – 2 działka 20 mm Typ 99 Model 1 i 2 działka Typ 99 Model 2. Ciekawostką było zastosowanie w wersji J2M4 dwóch działek 20 mm strzelających pod kątem 70 stopni do góry (japońska wersja niemieckiej Schragemuzik). Raideny nie odegrały większej roli w zmaganiach nad Pacyfikiem (zbudowano ich 621 sztuk), choć ich prędkość (ok. 580-600 km/h) i mocne uzbrojenie czyniło z nich groźnego przeciwnika bombowców B 29.
16/17 maja 1943 – operacja Chastise – jedna z najsłynniejszych akcji RAF podczas II wojny światowej. Bombowce Avro Lancaster B. Mk III z 617. Dywizjonu Bombowego RAF dokonały nalotu na niemieckie tamy w Möhne, Eder i Sorpe. Do nalotu wykorzystano bomby skaczące „upkeep” skonstruowane przez pracownika zakładów Vickersa dr Barnesa Wallisa. Zadanie miały przeprowadzić specjalnie dobrane przez dowódcę 617 Dyonu Guy’a Gibsona załogi. I tak do akcji wystartowało z bazy RAF Scampton19 Lancasterów, z czego do celu dotarło 18. Powróciło 10. W wyniku nalotu zniszczono 2 tamy: Möhne i Eder. Jednakże nie spowodowało to planowanego 20% spadku w potencjale produkcyjnym Zagłębia Ruhry. Aby naprawić zapory Niemcy zmuszeni byli przerzucić ponad 20 tysięcy robotników z placu budowy Wału Atlantyckiego.
19 maja 1943 – przemówienie Churchilla do połączonych Izb Kongresu USA
21 maja 1943 – Stalin ogłasza rozwiązanie Kominternu
24 maja 1943 – z powodu ciężkich strat adm. Karl Doenitz decyduje o przerwaniu ataków niemieckich U-bootów na alianckie konwoje na Atlantyku.
17 maja 1944 – drugi atak 2. Polskiego Korpusu gen. Andersa przełamał obronę niemieckiej 1. Dywizji Spadochronowej „Hermann Goering” i zmusił spadochroniarzy do opuszczenia ruin klasztoru na Monte Cassino. Polacy stanowili trzon sił nacierających na klasztor w operacji „Diadem” (IV bitwa o Monte Cassino), która rozpoczęła się 12 maja. Po krótkim przygotowaniu artyleryjskim Polacy ruszyli przez teren silnie zaminowany i nacierali pod ogniem niemieckich Fallschirmjaeger prowadzonym z licznych, ukrytych bunkrów. Polacy zdobyli wzgórze 593 i „Widmo” pozwalając tym samym na opanowanie przez Brytyjczyków miasta Cassino, lecz pod naporem Niemców musieli się wycofać. Dopiero drugi szturm (17 maja) zakończył się sukcesem. Polacy ponieśli dotkliwe straty, głównie w kadrze dowódczej, lecz np. po drugiej bitwie o wzgórze 593 17 maja spośród żołnierzy jednego z batalionów 3. niemieckiego Pułku Spadochronowego został przy życiu 1 oficer, 1 podoficer i 1 strzelec.
18 maja 1944 – patrol 12. Pułku Ułanów Podolskich zatknął na ruinach klasztoru na Monte Cassino proporzec 12. Pułku a potem polską flagę. Odegrano także hejnał mariacki.
21 maja 1944 – rozpoczyna się zmasowana operacja RAF i USAAF wymierzona w niemiecki transport kolejowy w północnej Francji i Belgii. Operacja ta stanowiła część przygotowań do mającego niebawem nastąpić lądowania aliantów na kontynencie. Pierwszego dnia operacji wzięły udział: 504 samoloty Republic P 47 D Thunderbolt, 435 Supermarine Spitfire, 16 Hawker Typhoon i 10 Hawker Tempest. Ich łupem padło 67 lokomotyw (uszkodzono 98 dalszych)
23 maja 1944 – alianci rozpoczynają uderzenie z przylądka pod Anzio
24 maja 1944 – marsz. Josip Broz Tito i major Randolph Churchill ledwie uchodzą cało z ataku niemieckich spadochroniarzy na kwaterę Broz Tity w Drvarze w Bośni.
24 maja 1945 – według informacji oficjalnych Heinrich Himmler wzięty do niewoli w Lüneburgu popełnił samobójstwo. Jednakże sprawa domniemanej śmierci nie została do końca wyjaśniona.
No comments:
Post a Comment