kalendarium 1-30 września cz. 1

1 września 1939 – o godzinie 4.45 Niemcy przystępują do realizacji planu białego (Fall Weiss) – agresji na Polskę. O tej porze jednostki niemieckie przekraczają granicę polską.Pancernik szkolny Schlezwig Holstein otwiera ogień w kierunku Polskiej Składnicy Tranzytowej na Westerplatte.

Wcześniej, o godzinie 4.34 klucz trzech samolotów Junkers Ju 87 B1 z 3/StG 1 dowodzone przez Staffelkapitäna Oberleutnanta Bruno Dilleya zaatakowały przyczółki przy moście kolejowym w Tczewie, by uniemożliwić polskim saperom jego wysadzenie.
O 4.42 Stukasy z I/StG 76 zaatakowały Wieluń.
O godzinie 6 pierwsze bomby spadły na Warszawę. O 6.30 ppor. Władysław Gnyś ze 121 Eskadry Myśliwskiej zestrzelił nad Olkuszem dwa Do 17E z KG 77 – pierwsze zwycięstwa lotników polskich podczas drugiej wojny światowej.

Rozpoczęła się bitwa o Mławę.
Bitwa pod Mokrą

2 września 1939 – Włochy ogłaszają neutralność
Pod Jordanowem 10 Brygada Kawalerii płk Maczka niszczy 50 czołgów niemieckich należących do XXII Korpusu Armijnego
S.S. Athenia tonie po ataku torpedowym przeprowadzonym przez U30.

3 września 1939 – Wielka Brytania, Indie, Australia, Nowa Zelandia i Francja wypowiadają Niemcom wojnę
Zajęcie Częstochowy przez Niemców
Strarcia żołnierzy polskich i mieszkańców Bydgoszczy z niemieckimi dywersantami
Bombardowanie Łomży
Samolot Bristol Blenheim Mk IV ze 139 dywizjonu bombowego RAF sfotografował niemieckie okręty w porcie Wilhelmshaven

4 września 1939 – rozpoczyna się ewakuacja centralnych urzędów z Warszawy
Niemcy (jednostki 239 DP XIV Armii oraz 56. i 68. pułku Grenzschutzu) zajmują Katowice. Dokonują masowych egzekucji powstańców śląskich i harcerzy

10 samolotów Bristol Blenheim Mk IV ze 107. i 110. Dywizjonu bombowego RAF atakuje okręty niemieckie na kotwicowisku Schilling koło Wilhelmshaven.

5 września 1939 – oblot prototypu ciężkiego myśliwca Messerschmitt Me 210 V1 (D-AABF)

6 września 1939 – Niemcy zajmują Kraków
Związek Południowej Afryki wypowiada wojnę Niemcom

7 września 1939 – Obrońcy Westerplatte po siedmiu dniach bohaterskiej obrony przed atakami przeważających sił niemieckich kapitulują
Prezydent RP i Wódz Naczelny opuszczają Warszawę
Pod Łomżą jednostki niemieckie nacierające na miasto tracą ok 50% sprzętu i ludzi

8 września 1939 – próba zajęcia Warszawy z marszu przez 4 Dywizję Pancerną. Natarcie zostało odparte na rogatkach miasta
Wojska niemieckie zajmują Łódź
Drugi dzień walk o Łomżę – Niemcy przeprawiają się przez Narew i zdobywają Nowogród

9 września 1939 – rozpoczyna się bitwa nad Bzurą

Polacy odpierają niemieckie natarcia na forty w okolicach Piątnicy

10 września 1939 – Poznań zajęty przez Wehrmacht
Niemcy bezskutecznie próbują sforsować polską obronę Łomży opierającą się o forty w Piątnicy – przeprowadzają nieskuteczne ataki. Wieczorem dowódca 18 DP płk Kossecki wydaje obrońcom z 33 pp rozkaz odwrotu
Grupa Armii Poznań-Pomorze gen. bryg. E. Knoll-Kownackiego zajmuje Łęczycę, Uniejów i Piątek

11 września 1939 – nieudane polskie natarcie na Łowicz

12 września 1939 – początek odwrotu oddziałów polskich na lewy brzeg Bzury

13 września 1939 – gen. Kutrzeba rozkazuje Armii Pomorze (gen. Bortnowski) podjąć marsz na Skierniewice. Siły Armii Poznań miały się przegrupować i uderzyć na Sochaczew. Nieuzasadniona decyzja gen. Bortnowskiego o zatrzymaniu natarcia 26 DP pod Łowiczem doprowadziła do poniesienia przez nią ciężkich strat
Niemcy zajmują Włocławek

14 września 1939 – Niemcy zajmują Gdynię

15 września 1939 – Niemcy zajmują Przemyśl

16 września 1939 – rozpoczyna się ostatnia faza bitwy nad Bzurą – próba przerwania okrążenia w celu przebicia się do Warszawy
Polskie natarcie pod Sochaczewem

17 września 1939 – sowiecka agresja na Polskę. Sowieci wykorzystując związanie przeważającej części polskiej armii przez wojska niemieckie przekraczają granicę II RP. Opór stawiają im nieliczne jednostki Korpusu Ochrony Pogranicza, Brygady Rezerwowej Kawalerii Wołkowysk i Samodzielnej Grupy Operacyjnej Polesie.

Władze polskie opuszczają terytorium RP; marszałek Rydz-Śmigły nakazuje generalny odwrót w kierunku granicy węgierskiej i rumuńskiej
Bitwa pod Tomaszowem Lubelskim
18 września 1939 – obrona Wilna przed wojskami sowieckimi
Władze polskie internowane w Rumunii
Koniec zorganizowanych działań bojowych lotnictwa polskiego w wojnie obronnej.

19 września 1939 – Niemcy zajmują Kępę Oksywską
upadek obrony Wilna
Bitwa pod Wólką Węglową – oddziały przedzierające się do Warszawy po odwrocie znad Bzury starły się z Niemcami w Puszczy Kampinoskiej. Polacy zajęli m.in. Pociechę i Sieraków. Ciężkie walki prowadzili o Laski i o Mościska. Pod Wólką Węglową por. Marian Walicki – dowódca 3. szwadronu 14 pułku ułanów poprowadził śmiałą szarżę na umocnione pozycje niemieckie.
Spotkanie wojsk niemieckich i sowieckich w Brześciu.

20 września 1939 – obrona Grodna przez 35 DP przed oddziałami Armii Czerwonej

24 września 1939 - bombardowanie Warszawy przez ponad 1100 samolotów Luftwaffe

25 września 1939 - dalszy ciąg nalotów na Warszawę - Niemcy używają bomb zapalających

27 września 1939 - Niemcy wkraczają do Warszawy

28 września 1939 - pada Twierdza Modlin

2 września 1940 – oblot samolotu Messerschmitt Bf 109 X – był to przebudowany Bf 109 F0 wyposażony w gwiazdowy silnik BMW 801

7 września 1940 – oblot niemieckiej łodzi latającej Blohm und Voss BV 222 V1 „Wiking” (D-ANTE)

Ponad 300 niemieckich bombowców pod osłoną ok. 600 myśliwców w dwóch falach bombarduje dzielnice mieszkalne i przemysłowe Londynu. Był to początek kolejnej fazy bitwy trwającej do początków października. Fighter Command zaalarmował 10., 11. i 12. Grupę Myśliwską – do akcji gotowych było 21 dywizjonów myśliwskich RAF. Jednak siły te były zbyt rozrzucone, by skutecznie uniemożliwić Luftwaffe dotarcie do Londynu. Piloci dywizjonu 303 strącają 14 samolotów wroga

11 września 1940 – Hitler odkłada operację Lew Morski na 24 września

13 września 1940 – pierwsza włoska ofensywa w Afryce Północnej. 10. Armia marsz. Grazianiego uderza na oddziały gen. Wavella

15 września 1940 – największe niemieckie naloty na Londyn. Niemcy dokonują dwóch operacji – o godzinie 11 i po godzinie 14. Pierwszy nalot został rozbity już w drodze nad Londyn. Drugi nalot – w trzech falach także został rozbity uniemożliwiając Niemcom dokonanie masowego bombardowania. Kluczem do sukcesu tego dnia było operowanie dużymi formacjami myśliwców przez taktyków Fighter Command

20 września 1940 – konwój HX 72 zaatakowany przez „wilcze stado’ u-bootów traci 12 z 41 statków

21 września 1940 – ze względu za brak sukcesów w kampanii powietrznej, a także na jesienną zmianę pogody nad Kanałem Hitler odkłada operację Seelowe

23/24 września 1940 – nalot 129 samolotów RAF na Berlin

27 września 1940 – Niemcy, Włochy i Japonia zawierają pakt berliński (pakt trzech)